Η Λένα Παπαληγούρα, το κορίτσι που μαθαίνει ν’ αγαπά, και ο Αλιόσα (Μελέτης Ηλίας) που τη μαθαίνει.
Τα είδα και τα δύο με διαφορά τριών ημερών. Τον «Βυσσινόκηπο» του Αντον Τσέχοφ και του Νίκου Καραθάνου πρώτα, στη Στέγη Γραμμάτων, τους «Αδελφούς Καραμάζοφ» του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι το περασμένο Σάββατο, έτσι όπως το διασκεύασε ο Διονύσης Καψάλης και το σκηνοθέτησε η Νατάσσα Τριανταφύλλη. Και τα δύο κείμενα –θεατρικό το πρώτο, λογοτεχνικό το δεύτερο– καταγράφουν ανθρώπινα πάθη, περιγράφουν χαρακτήρες με εμμονές, φοβίες και εθελοτυφλίες, αναπαριστούν με εντυπωσιακή διεισδυτικότητα εποχές και τάξεις, έτσι όπως έξοχα μπορούσαν να το κάνουν οι Ρώσοι κλασικοί. Αυτό είναι το κοινό στοιχείο, το κοινό νήμα που ενοποιεί τα δύο έργα. Μόνο αυτό. Γιατί η θεατρική τους μεταφορά σε διαφορετικούς κώδικες πάτησε η καθεμιά.
Μόνο με αυστηρότητα δεν προσέγγισε τον τσεχοφικό «Βυσσινόκηπο» ο Νίκος Καραθάνος. Τουναντίον. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το έκανε με παιγνιώδη διάθεση, όπως σε όλα τα έργα με τα οποία καταπιάστηκε έως τώρα. Οχι σκωπτική, ούτε ελαφριά. Ωστόσο, με την παιγνιώδη διάθεση που κάνει τα δύσκολα πράγματα ανάλαφρα, τα εικονοποιεί μερικές φορές με τη φαντασία ενός παιδιού. Η σκληρή σκηνή που η Λιουμπόφ γίνεται έξαλλη όταν βλέπει τον φοιτητή Τροφίμοφ και ξεσπάει την οργή της και τον πόνο της για το νεκρό παιδί της, σπάζοντας πράσα και άλλα ζαρζαβατικά στο κεφάλι του, σ’ αυτήν τη ματιά του Ν. Καραθάνου ακουμπάει. Η αναπάντεχη διανομή της παράστασης (π.χ. η νεαρότατη Δάφνη Πατακιά υποδύεται τον 87χρονο γέρο υπηρέτη) αναδεικνύει τη ματιά του Καραθάνου πάνω στη διαδρομή της ζωής: όταν μεγαλώνουν οι άνθρωποι δεν μοιάζουν συχνά με παιδιά;
Ναι, ο «Βυσσινόκηπός» του είχε πολύ πιο κρυμμένες πλευρές από προηγούμενες παραστάσεις του. Σ’ αυτή την παράσταση, ο Καραθάνος ενέταξε πολύ περισσότερα «δικά» του στοιχεία. Αλλά αυτός ο «Βυσσινόκηπος» του 21ου αιώνα ήταν μια μοναδικά δουλεμένη παράσταση, με απογειωτικές λεπτομέρειες, με συγκλονιστικές ερμηνείες. Μια παράσταση που θα μπορούσε να σταθεί, ατόφια, στις σκηνές όλου του κόσμου, αφού είναι μια ξεχωριστή και άρτια θεατρολογική πρόταση.
Επί σχεδόν τρεις ώρες κοιταζόμασταν στον καθρέφτη του Ντοστογιέφσκι και στα διαχρονικά ερωτήματά του για την πίστη, τον ρόλο της θρησκείας, για το «καλό» και το «κακό». Επί σχεδόν τρεις ώρες απολαύσαμε ερμηνείες που καθήλωναν, τη μουσική της Μόνικα και τα σκηνοθετικά ευρήματα της Νατάσσας Τριανταφύλλη (η σκηνή όπου όλα τα φώτα σβήνουν, όλοι οι ηθοποιοί είναι διασκορπισμένοι επί σκηνής και ακούγεται ατόφιο το κείμενο του Ντοστογιέφσκι ήταν μοναδική).
Δύο έργα που γεννήθηκαν σε εποχές που πολλά δοκιμάζονται, πολλά τελείωναν και άλλα τόσα άρχιζαν. Δύο έργα διαχρονικά, κλασικά, σπουδαία. Δύο παραστάσεις από εκείνες που κρατάς.
Μόνο με αυστηρότητα δεν προσέγγισε τον τσεχοφικό «Βυσσινόκηπο» ο Νίκος Καραθάνος. Τουναντίον. Θα μπορούσε να πει κανείς ότι το έκανε με παιγνιώδη διάθεση, όπως σε όλα τα έργα με τα οποία καταπιάστηκε έως τώρα. Οχι σκωπτική, ούτε ελαφριά. Ωστόσο, με την παιγνιώδη διάθεση που κάνει τα δύσκολα πράγματα ανάλαφρα, τα εικονοποιεί μερικές φορές με τη φαντασία ενός παιδιού. Η σκληρή σκηνή που η Λιουμπόφ γίνεται έξαλλη όταν βλέπει τον φοιτητή Τροφίμοφ και ξεσπάει την οργή της και τον πόνο της για το νεκρό παιδί της, σπάζοντας πράσα και άλλα ζαρζαβατικά στο κεφάλι του, σ’ αυτήν τη ματιά του Ν. Καραθάνου ακουμπάει. Η αναπάντεχη διανομή της παράστασης (π.χ. η νεαρότατη Δάφνη Πατακιά υποδύεται τον 87χρονο γέρο υπηρέτη) αναδεικνύει τη ματιά του Καραθάνου πάνω στη διαδρομή της ζωής: όταν μεγαλώνουν οι άνθρωποι δεν μοιάζουν συχνά με παιδιά;
Ναι, ο «Βυσσινόκηπός» του είχε πολύ πιο κρυμμένες πλευρές από προηγούμενες παραστάσεις του. Σ’ αυτή την παράσταση, ο Καραθάνος ενέταξε πολύ περισσότερα «δικά» του στοιχεία. Αλλά αυτός ο «Βυσσινόκηπος» του 21ου αιώνα ήταν μια μοναδικά δουλεμένη παράσταση, με απογειωτικές λεπτομέρειες, με συγκλονιστικές ερμηνείες. Μια παράσταση που θα μπορούσε να σταθεί, ατόφια, στις σκηνές όλου του κόσμου, αφού είναι μια ξεχωριστή και άρτια θεατρολογική πρόταση.
- Το σκληρό βαμβάκι
Επί σχεδόν τρεις ώρες κοιταζόμασταν στον καθρέφτη του Ντοστογιέφσκι και στα διαχρονικά ερωτήματά του για την πίστη, τον ρόλο της θρησκείας, για το «καλό» και το «κακό». Επί σχεδόν τρεις ώρες απολαύσαμε ερμηνείες που καθήλωναν, τη μουσική της Μόνικα και τα σκηνοθετικά ευρήματα της Νατάσσας Τριανταφύλλη (η σκηνή όπου όλα τα φώτα σβήνουν, όλοι οι ηθοποιοί είναι διασκορπισμένοι επί σκηνής και ακούγεται ατόφιο το κείμενο του Ντοστογιέφσκι ήταν μοναδική).
Δύο έργα που γεννήθηκαν σε εποχές που πολλά δοκιμάζονται, πολλά τελείωναν και άλλα τόσα άρχιζαν. Δύο έργα διαχρονικά, κλασικά, σπουδαία. Δύο παραστάσεις από εκείνες που κρατάς.
No comments:
Post a Comment