Σήμερα ηθοποιός δεν σημαίνει φως...

 

Της Μαρίας Κανελλοπούλου, Η ΑΥΓΗ: 01/04/2012

Ξεκινώντας στις αρχές του '80 το ταξίδι της επαγγελματικής ενασχόλησης με το θέατρο, μια από τις πιο προσφιλείς μου συνήθειες ήταν να πλησιάζω τους παλαιότερους συναδέλφους και να τους ρωτώ τις συνθήκες που βίωσαν εργαζόμενοι στις δεκαετίες του '40, του '50, του '60. Αν και ειπωμένα με ευχάριστο, κατά κανόνα, τρόπο, τα πράγματα ήταν πολύ δραματικά γι' αυτούς: 14 έως 16 παραστάσεις τη βδομάδα, χωρίς κανένα ρεπό, περιοδείες πληρωμένες σε είδος, ένα πιάτο φαΐ κι ένα κρεβάτι για να κοιμηθούν, εργοδότες που τους εγκατέλειπαν στη μέση του πουθενά παίρνοντας μαζί τις πενιχρές εισπράξεις κ.ά.

Με κοίταζαν και μου έλεγαν: "Α, είστε πολύ τυχερή γενιά, έχετε συλλογικές συμβάσεις, έχετε συγκεκριμένο αριθμό παραστάσεων, κατώτατο βασικό μισθό, περιοδείες με πληρωμένα τα εκτός έδρας, συνθήκες που, τελικά, σας επιτρέπουν να πραγματοποιείτε με αξιοπρέπεια τα όνειρά σας.

Σκεφτόμουν τότε πως, όταν κι εγώ μεγαλώσω και φτάσει η στιγμή να φύγω από αυτή τη δουλειά, τα πράγματα θα έχουν βελτιωθεί ακόμη πιο πολύ, αφού ήδη στις αρχές του '80 ήταν τόσο αξιοπρεπή. Έτσι, η δική μου γενιά θα παρέδιδε στους νεότερους έναν κλάδο που όχι μόνο θα μπορούσε να επιβιώνει εργασιακά αλλά θα είχε και εκείνες τις υποδομές και τις προϋποθέσεις μέσα στις οποίες θα μπορούσε να παράξει αληθινό πολιτισμό.

Καθώς το Μνημόνιο και οι συνέπειές του τυλίγουν όλη τη χώρα με ένα εφιαλτικό πέπλο ανέχειας και μιζέριας, και καθώς πλησιάζει ο χρόνος που κι εγώ θα αφήσω αυτή τη δουλειά, ντρέπομαι να κοιτάξω τους νεότερους συναδέλφους στα μάτια. Σήμερα ηθοποιός δεν σημαίνει φως. Σημαίνει ένα ταξίδι στη μιζέρια, τη φτώχεια, την ανασφάλεια, την ανυποληψία, τον εκβιασμό, σημαίνει, εντέλει, ένα τεράστιο αδιέξοδο...

Νέοι και παλιότεροι συνάδελφοι συνθλίβονται ανάμεσα σε αδιέξοδες πολιτικές επιλογές ενός ιστορικού σωματείου, που είναι το ΣΕΗ, και στην απρόσωπη εργοδοτική σκληρότητα που επιβεβαιώνει ότι και στο πεδίο του πολιτισμού τα κέρδη τοποθετούνται πάνω από τον άνθρωπο. Αν εξαιρέσεις μια ιδιαίτερα μικρή μερίδα ευνοημένων καλλιτεχνών, η συντριπτική πλειονότητα του κλάδου ισορροπεί, με τρομερή επικινδυνότητα, ανάμεσα στην επιθυμία να παράξει καλλιτεχνικό έργο και στην ανημπόρια να πληρώσει φως, νερό, τηλέφωνο, στεγαστικό δάνειο και τα φροντιστήρια των παιδιών.

Χρειάζεται λοιπόν ένα άλλο βλέμμα, μια άλλη λογική, που να μπορεί να δώσει απάντηση και στα δύο αυτά μέτωπα. Και οι άνθρωποι να εργάζονται κάνοντας αυτό που ονειρεύτηκαν και να αμείβονται και να μην παραιτούνται από στοιχειώδη δημοκρατικά και συνταγματικά τους δικαιώματα, μένοντας ζωντανό κομμάτι της κοινωνίας στην οποία και ανήκουν. Θεωρώ λοιπόν πως μόνο προς αυτήν την κατεύθυνση μπορούν να στηριχτούν διάφορες πρωτοβουλίες που εμφανίζονται στον χώρο, απ' αφορμή τις επερχόμενες εκλογές στο ΣΕΗ.

Οι στόχοι και η προσπάθειά μας πρέπει να έχουν σταθερή κατεύθυνση την υπεράσπιση του δικαιώματος όλων στην εργασία, να σταματήσουμε να παράγουμε νέους ανέργους, να σταματήσουμε να εκβιάζουμε τους συναδέλφους μας με αναποτελεσματικές επαναστατικές γυμναστικές και να μην ξεχνάμε ότι το ΣΕΗ δεν είναι μόνο ένας φορέας διεκδίκησης εργασιακών αιτημάτων αλλά και ένα καλλιτεχνικό σωματείο. Οι συνθήκες έχουν αλλάξει, πρέπει να αλλάξουμε κι εμείς.

* Η Μαρία Κανελλοπούλου είναι ηθοποιός και δημοτική σύμβουλος της Ανοιχτής Πόλης στον Δήμο Αθηναίων