Κατ' οίκον και καθ' ομοίωσιν

• Ελευθεροτυπία, Τρίτη 11 Οκτωβρίου 2011 
• Ο «ΚΑΤΑΔΙΚΟΣ» ΤΟΥ ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΘΕΟΤΟΚΗ ΣΤΟ ΝΑΟ ΤΗΣ ΠΑΝΑΓΙΑΣ ΤΗΣ ΑΝΤΙΒΟΥΝΙΩΤΙΣΣΑΣ 
• Της ΕΛΕΝΑΣ ΓΑΛΑΝΟΠΟΥΛΟΥ

 «Θεέ μου, δώσ' μου τη δύναμη να συνεχίσω. Δείξε μου τι είναι τάχα το σωστό κι εγώ στ' ορκίζομαι θα το κάμω». Η φωνή του Στέλιου Γεράνη, που υποδύεται τον Τουρκόγιαννο, τον «Κατάδικο», δηλαδή, του Κωνσταντίνου Θεοτόκη, αντηχεί μέσα στο ναό της Παναγίας της Αντιβουνιώτισσας στην Κέρκυρα, το Σάββατο το βράδυ.

Ο ναός, ιδανικό σκηνικό για το έργο του Κων. Θεοτόκη από το «Οικείο Θέατρο»Η μορφή του ηθοποιού μοιάζει λες και ξεπήδησε από τις σελίδες του αριστουργήματος του Κερκυραίου συγγραφέα, που τόσο ανάγλυφα μεταφέρει σε εμάς σήμερα όχι μόνο τα ήθη και τα έθιμα του τόπου του, αλλά και τις λεπτές διακυμάνσεις της ψυχολογίας των ηρώων του.

• Βυζαντινό Μουσείο

Σε μια παλιά πόλη, η οποία, έτσι κι αλλιώς, θυμίζει ένα τεράστιο θεατρικό σκηνικό, στην Κέρκυρα. Κάθε παραθύρι, κάθε καντούνι και πεζούλι της μοιάζουν έτοιμα να αφηγηθούν ένα σωρό ιστορίες. Με τη συνοδεία ενός φθινοπωρινού ψιλόβροχου, ανεβαίναμε με σχεδόν μυσταγωγική διάθεση μαζί με περίπου 80 Κερκυραίους τα σκαλιά της καλοδιατηρημένης επτανησιακής βασιλικής εκκλησίας του 15ου αιώνα, όπου σήμερα στεγάζεται το Βυζαντινό Μουσείο του νησιού.

Το πέτρινο τέμπλο με τις σπάνιες εικόνες του έμοιαζε με το ιδανικότερο σκηνικό για μια παράσταση από τη φύση της ευέλικτη, στημένη από το «Οικείο Θέατρο», ώστε να προσαρμόζεται σε κάθε χώρο, από το σαλόνι ενός σπιτιού έως ένα γραφείο, μια σχολική αίθουσα ή ένα μουσείο.

Εξι σκαμνάκια και μια καρέκλα χρειάστηκαν οι ηθοποιοί Ανδρομάχη Δαυλού, Λευτέρης Τσάτσης, Δάφνη Ασημακοπούλου, Τάσος Σωτηράκης και Μίλτος Δημουλής, για να ζωντανέψουν μπροστά στα μάτια μας την ιστορία του Τουρκόγιαννου, που κατηγορείται ως δολοφόνος του αφεντινού του Αράθυμου και καταδικάζεται σε ισόβια. Παρ' όλο που γνωρίζει πως ο δολοφόνος του είναι ο Πέπονας, που διατηρεί σχέση με την κυρά του. Ακόμη κι όταν ο Πέπονας ομολογεί την ενοχή του, ο Τουρκόγιαννος, αν και αθώος, παίρνει πάνω του την ενοχή, προκειμένου να μη μείνει απροστάτευτη εκείνη και τα παιδιά της.

Μοναδικός σκηνικός σύμμαχός τους τα κοστούμια και το επιδαπέδιο σκηνικό, που φιλοτέχνησε ο Θεοδόσης Δαυλός. Ενώ, στα πρώτα στασίδια ακουμπούσαν τα ελάχιστα σκηνικά αντικείμενά τους στις γρήγορες αλλαγές των σκηνών.

Μέσα σε εβδομήντα λεπτά κατάφεραν να μας συγκινήσουν και να μεταφέρουν ολοζώντανα τα πιο σημαντικά σημεία μιας ιστορίας, που εξακολουθεί να συγκλονίζει μέχρι σήμερα. Η θεατρική διασκευή της Σοφίας Αδαμίδου -γνωστή μας για τη συγγραφή του βιογραφικού έργου «Σωτηρία με λένε», για τη Σωτηρία Μπέλλου- αλλά κυρίως η αφαιρετική και έξυπνη σκηνοθεσία του Μίλτου Δημουλή, που δεν αφαιρούσε τίποτε από τους πλούσιους χυμούς και τα πάθη του έργου.

Δεν είναι τυχαίο πως την επομένη το κοινό που προσήλθε για την παράσταση ήταν διπλάσιο, αφού τα καλά νέα διαδόθηκαν από στόμα σε στόμα. Μέχρι και από τον γυναικωνίτη παρακολούθησαν όσοι μπορούσαν να χωρέσουν στο ναό, ενώ αρκετοί χρειάστηκε να αποχωρήσουν. Μέχρι το τέλος του μήνα θα έχουν, πάντως, αρκετές ευκαιρίες να την παρακολουθήσουν: από τον πολυχώρο «Αμπελώνες CORFU», όπου θα συνομιλούν με τα δέκα εικαστικά έργα του Νίκου Κόκκαλη -επίσης εμπνευσμένα από το έργο του Κ. Θεοτόκη- στον ιερό ναό του Αγίου Νικολάου στο Παλαιό Φρούριο, στο ΔΗΠΕΘΕ της Κέρκυρας -του κυριότερου και πιο ένθερμου υποστηρικτή της πρωτοβουλίας, τόσο σε ηθικό όσο και σε υλικό επίπεδο- αλλά και στο Λαογραφικό Μουσείο Αραχόβης, στο Μουσείο Σολωμού, στους Παξούς, αλλά και στα σχολεία της Κέρκυρας, όταν τελειώσουν οι καταλήψεις. Και φυσικά σε σπίτια.

• Για πρώτη φορά

Επαιξαν ήδη σε ένα σπίτι, στο χωριό Κομπίτσι. Οι περισσότεροι από τους θεατές έβλεπαν για πρώτη φορά θέατρο. Η Κέρκυρα φαίνεται να αγκάλιασε την ιδέα του τέκνου της Μίλτου Δημουλή να παρουσιάζει έργο ντόπιου συγγραφέα σε διαφορετικό νομό της χώρας κάθε χρόνο. Ο κόσμος της περιφέρειας διψά για ποιοτικές καλλιτεχνικές παραστάσεις όλο το χρόνο. Γι' αυτό και ευχόμαστε η ιδέα να ορθοποδήσει και να συνεχιστεί.

Δεν είναι εύκολο. Χρειάζεται μεγάλα ψυχικά αποθέματα από τους συμμετέχοντες. Κρατάμε, όμως, την ατάκα της ηθοποιού Ανδρομάχης Δαυλού: «Επειτα από δεκαπέντε χρόνια, δεν θέλω να ξανακάνω συμβατικό θέατρο. Η ενέργεια, η μαγεία και η αμεσότητα της επικοινωνίας με τους θεατές σε αυτή τη συνθήκη, δεν συγκρίνονται».