Τρία μονόπρακτα με επίκεντρο την ψυχανάλυση στη Λυρική

Τρία μονόπρακτα έργα σύγχρονης όπερας σε ενιαίο σκηνικό θα παρουσιαστούν στο Θέατρο Ολύμπια στις 21 και 23 Ιουνίου 2012.

Τρία μονόπρακτα έργα σύγχρονης όπερας σε ενιαίο σκηνικό θα παρουσιαστούν στο Θέατρο Ολύμπια στις 21 και 23 Ιουνίου 2012. Τα δύο εξ αυτών προέκυψαν από τον διαγωνισμό για «νέο έργο όπερας έλληνα συνθέτη» τον οποίο διοργάνωσε για πρώτη φορά η Εθνική Λυρική Σκηνή σε συνεργασία με την Ένωση Ελλήνων Μουσουργών. Τα έργα επέλεξε καλλιτεχνική επιτροπή αποτελούμενη από συνθέτες και αρχιμουσικούς. Πρόκειται για τα έργα «Διωγμένος» της Ευαγγελίας Τόνια και «Ο Φρόυντ για εκείνη» του Ιωσήφ Βαλέτ. Το τρίτο έργο είναι η «Παλίρροια» του Μπόρις Μπλάχερ το οποίο γράφτηκε το 1946 στο Βερολίνο. Βασικό θεματικό στοιχείο και των τριών έργων είναι η ψυχανάλυση. Την Oρχήστρα της σύγχρονης όπερας της ΕΛΣ θα διευθύνει ο Νίκος Βασιλείου, ενώ η σκηνοθεσία είναι του Αλέξανδρου Ευκλείδη. Στόχος της Λυρικής είναι να ενθαρρύνει την σύγχρονη δημιουργία και να δώσει βήμα στους νέους έλληνες καλλιτέχνες.

Σημείωμα του σκηνοθέτη Αλέξανδρου Ευκλείδη: Όπερα και ψυχανάλυση συνδέθηκαν άρρηκτα σε όλη τη διάρκεια του 20ού αιώνα. Από την Ηλέκτρα [Elektra] των Στράους/Χόφμανσταλ [Strauss/Hofmannsthal] και την Προσμονή [Ertwartung] του Σαίνμπεργκ [Schoenberg], έως τα έργα του Μπρίττεν [Britten] και του Μπέρτουϊσλ [Birtwistle], αλλά και τα σκηνικά εγχειρήματα συνθετών όπως ο Γιάννης Χρήστου, το μουσικό θέατρο αναδείχθηκε σε προνομιακό μέσο αναπαράστασης των νέων πεδίων στην κατανόηση του υποκειμένου που άνοιξε η ψυχανάλυση. Η σκηνή του ασυνειδήτου αναζήτησε και βρήκε στη σύγχρονη όπερα ένα χώρο για να ξεδιπλωθεί, ενώ, από την άλλη, η ψυχανάλυση ασχολήθηκε εκτενώς με το οπερατικό ρεπερτόριο, αλλάζοντας δια παντός τον τρόπο με τον οποίο το αντιλαμβανόμαστε.

Στα έργα που συναποτελούν το πρόγραμμα της παράστασης σύγχρονης όπερας της ΕΛΣ, η ψυχανάλυση συνιστά βασικό θεματικό στοιχείο: ο Διωγμένος της Λίνας Τόνια είναι ένα μονόδραμα, του οποίου η δράση μετατοπίζεται ολοκληρωτικά στο πεδίο της συνείδησης. Το έργο Ο Φρόυντ για εκείνη του Ιωσήφ Βαλέτ έχει ως σημείο εκκίνησης τη διάσπαση της ενιαίας συνείδησης, που αποτέλεσε ένα από τα σημαντικότερα θέματα που η ψυχανάλυση πρόσφερε στην τέχνη. Η Παλίρροια του Μπόρις Μπλάχερ, γραμμένη το 1946 στο κατεστραμμένο Βερολίνο, στρέφεται γύρω από την άρση των κοινωνικών αναστολών σε κατάσταση εξαίρεσης, ένα θέμα που επίσης προϋποθέτει την ψυχαναλυτική ματιά.

Κεντρικό ζητούμενο της παράστασης είναι η θεατροποίηση ψυχικών διαδικασιών. Το παιχνίδι των αναδιπλασιασμένων ταυτοτήτων, των διάσπαρτων εικόνων του ασυνείδητου, των προβολών και των μιμήσεων συνιστούν τα εργαλεία της σκηνικής απόδοσης των ψυχικών διεργασιών που αποτυπώνονται στα έργα.