Ελευθεροτυπία, Τρίτη 4 Οκτωβρίου 2011
«Στις βιβλιοθήκες τα βιβλία ξεκουράζονται. Στη σκηνή όμως παίρνουν μια εντελώς άλλη μορφή». Ο Στάθης Λιβαθινός από το πατάρι γνωστού βιβλιοπωλείου θέλησε χθες το πρωί να κάνει σαφή τη διάκριση μεταξύ λογοτεχνίας και δραματουργίας.
Η Μπέτυ Αρβανίτη ενσαρκώνει την Παπαδιαμάντεια «Φόνισσα»Είναι ένα θέμα που τον απασχολεί από τον περασμένο Απρίλιο που ετοιμάζει τη σκηνοθεσία της «Φόνισσας» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη για το Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας (πρεμιέρα στις 9 Νοεμβρίου). Στον ομώνυμο ρόλο του πιο αινιγματικού κι εμβληματικού χαρακτήρα των ελληνικών γραμμάτων, της Φραγκογιαννούς, η Μπέτυ Αρβανίτη.
«Η λογοτεχνία δεν έχει ουδεμία σχέση με το θέατρο. Μεγαλύτερη συγγένεια έχει με τον κινηματογράφο. Αλλωστε, οι ωραιότερες ταινίες είναι αυτές που φτιάχνουμε στο μυαλό μας την ώρα που διαβάζουμε ένα μυθιστόρημα». Εχοντας τα παραπάνω κατά νου, προχώρησε σε μια προσεκτική σκηνική ανάγνωση του παπαδιαμαντικού αριστουργήματος.
Σημαντικός σύμμαχος στο πλευρό του, ο ποιητής Στρατής Πασχάλης που ανέλαβε τη διασκευή και δραματουργική επεξεργασία του κειμένου. «Δεν θέλησα να κάνω θεατρική παρέμβαση, αλλά να αναδείξω το πηγαίο γλωσσικό ρεύμα που διατρέχει ολόκληρη την αφήγηση» είπε, αφού προηγουμένως χάρισε στο ακροατήριο των ηθοποιών, σπουδαστών δραματικών σχολών, δημοσιογράφων και φίλων του θεάτρου ένα χαρακτηριστικό απόσπασμα της γάργαρης παπαδιαμαντικής γλώσσας. Μια γλώσσα που στη διάρκεια της παράστασης «θα στάξει ως βάλσαμο και όχι ως δηλητήριο στα αυτιά του θεατή».
Οι δυο τους, αλλά και ολόκληρος ο θίασος των έξι ηθοποιών (Μπέτυ Αρβανίτη, Τζίνη Παπαδοπούλου, Λουκία Μιχαλοπούλου, Λίλη Μέλεμε, Παναγιώτης Παναγόπουλος και Χάρης Χαραλάμπους) δούλεψαν το προηγούμενο διάστημα από κοινού και συστηματικά, κάνοντας το σκηνοθέτη να μιλά για μια από τις πιο «ερευνητικές και πειραματικές» δουλειές του.
«Η παράστασή μας δεν κρύβει ότι πρόκειται για λογοτεχνικό έργο. Αντίθετα, θα το αποκαλύπτει με όλες τις πτυχές του». Ο σκηνοθέτης τόνισε ακόμη πως το αντιμετώπισαν «ως σύγχρονοι» και επισήμανε τους λόγους για τους οποίους στην Ελλάδα «σε επίπεδο λογοτεχνίας κάνουμε ό,τι μπορούμε για να καταστρέψουμε αυτά τα έργα».
Ενδεικτικό είναι το γεγονός ότι «έχουμε την παγκόσμια πρωτοτυπία να μεταφράζουμε τον Παπαδιαμάντη. Αντί, δηλαδή, να πηγαίνουμε εμείς προς αυτά τα κείμενα και να τα αντιμετωπίζουμε ως έχουν, προσπαθούμε να τα φέρουμε στα μέτρα μας».
Το ίδιο ζήτημα, της μεταφοράς στη σκηνή ενός λογοτεχνικού έργου, κλήθηκε να αντιμετωπίσει κι ένας σύγχρονος συγγραφέας, ο Αλέξης Σταμάτης, που ανεβάζει από τον Ιανουάριο για τη Β' Σκηνή του Θεάτρου της Οδού Κεφαλληνίας το μυθιστόρημα «Σκότωσε ό,τι αγαπάς» (2009). Μαζί με το σκηνοθέτη Αρη Τρουπάκη προχώρησαν σε μια πολύ ελεύθερη διασκευή του έργου, σε σημείο που να μιλούν για ένα εντελώς νέο έργο με αφορμή το πρωτότυπο. «Η διαδικασία της μεταφοράς ήταν πράγματι σαν να "σκοτώνω το παιδί μου"» ανέφερε ο συγγραφέας.
Δέκα σελίδες
«Η ιδέα της μεταφοράς του μύθου απέτυχε. Κι έτσι στραφήκαμε σε ένα κεντρικό γεγονός που καταλαμβάνει μόνο δέκα από τις διακόσιες πενήντα σελίδες του βιβλίου». Είναι το μόνο που τελικά έμεινε. Ετσι ο κεντρικός ήρωας του θεατρικού έργου που θα ερμηνεύσει ο Αντώνης Καρυστινός κατέληξε να είναι διαφορετικός από αυτόν του μυθιστορήματος. Η κεντρική ηρωίδα του θεατρικού, που θα ενσαρκώσει η Δανάη Παπουτσή, προήλθε από ένα τριτεύον πρόσωπο του βιβλίου.
Η ελληνική πεζογραφία -κλασική και σύγχρονη- είναι, σύμφωνα με τους ανθρώπους του θεάτρου, μια αστείρευτη πηγή από όπου μπορεί κανείς να αντλεί υλικό για ενδιαφέροντα νέα έργα ανοιχτά σε αναγνώσεις και ερμηνείες.
Το φετινό ρεπερτόριο συμπληρώνεται με την επανάληψη του «Σόλο Ντουέτο» του Τομ Κεπίνσκι (από 12 Οκτωβρίου) σε σκηνοθεσία Ελένης Μποζά, αλλά και με το αριστούργημα του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι «Λευκές Νύχτες» κάθε Δευτέρα και Τρίτη από τον Φεβρουάριο στη Β' Σκηνή του θεάτρου σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καταλειφού.
Τέλος, στη χθεσινή εκδήλωση παρουσιάστηκε και η νέα ιστοσελίδα (theatrokefallinias.gr) του θεάτρου που περιλαμβάνει ολόκληρο το αρχείο των παραστάσεων από το 1987 μέχρι σήμερα. Ακόμη ένα εργαλείο στα χέρια των μελετητών του θεάτρου.
* Θέατρο της Οδού Κεφαλληνίας (Κεφαλληνίας 18, τηλ. 210-8838727)
No comments:
Post a Comment