Μονολογώντας για το μέλλον

• All tomorrow's parties των Forced Entertainment στο Bios 
• Της ΣΩΤΗΡΙΑΣ ΜΑΤΖΙΡΗ
• Ελευθεροτυπία, Σάββατο 8 Οκτωβρίου 2011

 Η παράσταση αναγγέλλεται στο δελτίο Τύπου με έναν ευφημισμό: «Διερευνά ιδέες γύρω από το αίσθημα της ελπίδας». Στην ουσία, η 70λεπτη περφόρμανς της σημαντικής βρετανικής πειραματικής ομάδας είναι σκοτεινές φωτογραφίσεις αναγνωρίσιμων καταστάσεων του παρόντος και μιας εξελικτικής δυναμικής απόλυτου, αναπόδραστου ζόφου, διανθισμένες με εξωφρενικές κορόνες «επιστημονικής φαντασίας», έτσι, για να γελάσουμε και λίγο.

Οι προβλέψεις των δύο καθημερινών τύπων αποτελούν ένα στενό μαρκάρισμα των θεατώνΚαι πράγματι, πού και πού ξεκαρδιζόμαστε, κάπως υστερικά μου φάνηκε, για να αποσυμπιέσουμε τον αντίκτυπο της κλειστοφοβικής διάλεξης πάνω στην παρακμή του πλανήτη και του ανθρώπου.

Οι παράλληλοι, αλληλοσυμπληρωματικοί μονόλογοι δύο συμπαθέστατων, καθημερινών τύπων είναι ένα στενό μαρκάρισμα του θεατή, το οποίο, παρά τις ανάσες τύπου «όλα είναι θέατρο» και παρά το λαμπρό βρετανικό χιούμορ, μεταφέρει σταδιακά τη δυσφορία των δελτίων ειδήσεων και των εφημερίδων: οι «προβλέψεις» είναι αγρίως πραγματικές και επίκαιρες.

Στην άδεια σκηνή με τα πολύχρωμα λαμπιόνια, το θέατρο λειτουργεί σαν εικαστική εγκατάσταση με ακίνητους, ομιλούντες παίκτες πάνω σε μια μικρή εξέδρα, που γελαστά, ήρεμα, με ναΐφ φυσικότητα, αφηγούνται το «παραμύθι» της καταστροφής μας, περιλαμβάνοντας με ασύλληπτη εμβρίθεια κάθε της πλοκάμι. Οικονομικό, πολιτικό, φιλοσοφικό, περιβαλλοντικό, θρησκευτικό, τεχνολογικό, επιστημονικό, ηθικό. Η μόνιμη επωδός των προτάσεων «στο μέλλον θα...», όπως λέμε «μια φορά κι έναν καιρό», δεν ξεγελά τη μετωπική συναλλαγή με αληθινούς χρόνους και αληθινά γεγονότα, έστω κάποια σε σπερματική μορφή.

«Στο μέλλον οι άνθρωποι δεν θα ανήκουν σε χώρα, αλλά σε επιχείρηση», «θα διοικούμαστε από ασφαλιστικές εταιρείες» ή «από μια μεγάλη παγκόσμια κυβέρνηση», «όπου όλοι θα είναι καταδότες».

«Οι πόλεμοι θα γίνονται μόνο καλοκαίρι και θα μεταδίδονται από τα δελτία ειδήσεων». «Στα 18 θα λαμβάνεις το χάπι της εθελούσιας εξόδου σου από τη ζωή, έτσι δεν θα υπάρχει γκρίνια, γιατί οι γκρινιάρηδες θα την έχουν κάνει. Τέικ δε πιλ!».

«Οι άνθρωποι θα πηδιούνται στους δρόμους και στα σουπερμάρκετ, αλλά το σεξ θα είναι μάλλον αδιάφορο. Θα γίνεται από ηλικιωμένους νοσταλγούς του Χριστούγεννα και Πάσχα». «Το φαγητό θα είναι μερικά πολύχρωμα χάπια ή θα τρώμε ο ένας τον άλλον. Μια νουβέλ κουιζίν, βασισμένη στα ανθρώπινα όργανα».

«Η Γη θα μικραίνει ολοένα γιατί οι άνθρωποι τη σπατάλησαν και την κατέστρεψαν, αλλά και οι άνθρωποι θα ζουν μόνο μια ώρα και θα είναι εικονικοί, θα υπάρχουν μόνο στο μυαλό τους»...

Η παράσταση δεν απεικονίζει τίποτε. Δεν υπάρχει μια «ιστορία» ή εξιστόρηση της δράσης. Δράση είναι η εξιστόρηση καθ' εαυτήν, που γίνεται στο ίδιο ύφος, τόνο, ρυθμό, με απάθεια, ωσάν η μεγάλη έκρηξη που περιγράφει να ήταν απλώς τρακατρούκα. Στοιχεία, πληροφορίες, χρονολογίες ρεαλιστικές ή επινοημένες, κλισέ, παιδικές ουτοπίες, κραυγαλέα σενάρια τρόμου συντάσσουν ένα στροβιλιστικό σύμφυρμα λόγου, συναρπαστικό και μαζί στατικό και φλύαρο, φαινομενικά ατελεύτητο και ενίοτε υπνωτιστικό.

Οταν πλέον φθάνουμε στους εξωγήινους πολέμους, αποσυνδέουμε. Κι όμως η βραδιά απολήγει καθησυχαστικά: «Το μέλλον θα είναι όπως σήμερα»! Σκοτάδι. Χειροκρότημα. Εξοδος στην έρημη Πειραιώς. «Τα πάρτι τού αύριο» δεν είναι αυτό που είδαμε, αλλά ο απόηχός τους στο μυαλό μας.

Στον ελάχιστο χώρο της σκηνής του BIOS χώρεσε για λίγο όλο το σύμπαν. Και αυτός ο επιθετικός πειραματισμός των Forced Entertainment με τα μύρια συλλογικά ερωτήματα των καιρών υπήρξε ένας πολύτιμος διάλογος.