Sunday, September 14, 2008

ΚΑΡΟΛΟΣ ΚΟΥΝ: Σαν χθες, πριν από έναν αιώνα

ΕΠΕΤΕΙΟΣ

Η έκθεση «Κάρολος Κουν Θέατρο Τέχνης» εγκαινιάζεται στις 25 Σεπτεμβρίου στο Μουσείο Μπενάκη με αφορμή τη συμπλήρωση εκατό χρόνων από τη γέννηση του μεγάλου θεατρανθρώπου


Ο Κάρολος Κουν στην Επίδαυρο


«Κάρολος Κουν Θέατρο Τέχνης»: με μια μεγάλη έκθεση το Μουσείο Μπενάκη γιορτάζει τα εκατό χρόνια από τη γέννηση του Καρόλου Κουν, σαν χθες, 13 Σεπτεμβρίου του 1908. Επικεντρωμένη στα χρόνια του Θεάτρου Τέχνης, η έκθεση ξεκινά από το 1942, έτος ίδρυσης του θεάτρου και της σχολής, και φθάνει ως το 1987 - χρονιά του θανάτου του Κουν. Σαράντα πέντε χρόνια γεμάτα έργα, παραστάσεις, σκηνοθεσίες και συνεργασίες, γεμάτα αγωνίες και όνειρα, πρόβες και μαθήματα, γεμάτα θέατρο. Με φωτογραφίες που καλύπτουν όλη αυτή τη μακρά δημιουργική περίοδο - αφήνουν απέξω έργα προ του '42, όταν καθηγητής στο Κολλέγιο έκανε παραστάσεις, αλλά και όσα ανέβασε εκτός Θεάτρου Τέχνης - και με αποκλειστικό σχεδόν χορηγό του υλικού το αρχείο του θεάτρου που δημιούργησε, η έκθεση θέλει να μεταδώσει την ατμόσφαιρα μιας εποχής κι ενός καλλιτέχνη, τις ιδέες του για το θέατρο.

Στη μεγάλη, ψηλοτάβανη αίθουσα του β´ ορόφου του Μουσείου Μπενάκη της οδού Πειραιώς, φωτογραφικό υλικό από όλες τις - σχεδόν διακόσιες - παραστάσεις του Κουν θα βρουν τη θέση τους. Μαζί με τις περίπου χίλιες φωτογραφίες θα εκτεθούν μακέτες και σχέδια από σκηνικά και κοστούμια, κομμάτια και αντικείμενα από τις παραστάσεις, ενώ το σκηνικό από τους «Ορνιθες» θα δεσπόζει στην αίθουσα. Η αριστοφανική κωμωδία επελέγη γιατί είναι μία ιστορική παράσταση που αναβιώνει περιοδεύοντας ακόμη και σήμερα, ενώ ήταν το έργο που άνοιξε τον δρόμο προς το εξωτερικό, μια που με τους «Ορνιθες» το Θέατρο Τέχνης άρχισε να συμμετέχει στα διεθνή φεστιβάλ. Επιπλέον είναι μια ευφρόσυνη παράσταση.
Στη χωρισμένη σε τέσσερις ενότητες έκθεση (ελληνικό θέατρο, αρχαία τραγωδία και κωμωδία, αμερικανικό θέατρο, ευρωπαϊκό κλασικό και σύγχρονο), ο επισκέπτης ακούγοντας νότες του Μάνου Χατζιδάκι θα έχει τη δυνατότητα όχι μόνο να δει το σύμπαν που έφτιαξε ο Κουν μαζί με τους μαθητές του, αλλά και να διαβάσει σκέψεις, απόψεις, ιδέες για το θέατρο και τους ηθοποιούς που θα «εκτίθενται». Οι φωτογραφίες δεν θα είναι στατικές αλλά κινούμενες και εναλλασσόμενες και θα προβάλλονται μέσα από έξι μεγάλες οθόνες.
Το αφιέρωμα στον Κουν πραγματοποιείται με πρωτοβουλία του Μουσείου Μπενάκη. Η σκηνογράφος Λίλη Πεζανού σχεδίασε και επιμελείται την έκθεση. Ο κατάλογος που θα κυκλοφορήσει - έκδοση του μουσείου - με τον τίτλο «Κάρολος Κουν Θέατρο Τέχνης» θα περιλαμβάνει πλήρη παραστασιογραφία και κριτικογραφία, φωτογραφίες και κείμενα του Κουν. Χρονικά θα καλύπτει την περίοδο 1930-1987, και όχι μόνο την 45ετία του Θεάτρου Τέχνης, κατά την οποία ο Κουν δούλεψε (και) με τις μεγάλες πρωταγωνίστριες της εποχής Κατερίνα και Μαρίκα Κοτοπούλη.
«Τα χρόνια πριν από το Τέχνης ο Κουν ανέβασε περίπου σαράντα έργα, τα οποία θα μπορούσα να πω ότι είναι παραμελημένα» λέει ο Πλάτων Μαυρομούστακος, που έχει την ευθύνη της έκδοσης - μαζί του συνεργάστηκαν η Αντιγόνη Μανασή και η Ελευθερία Ιωαννίδου, η Ξένια Πολίτου (από το μουσείο) και η Βάσω Αβραμοπούλου (στον σχεδιασμό του βιβλίου). Από το Θέατρο Τέχνης το υλικό επεξεργάστηκε η Γεωργία Σιδέρη. Μουσικοθεατρικές εκδηλώσεις αναμένεται να πλαισιώσουν την έκθεση, χορηγός της οποίας είναι το Πολιτιστικό Ιδρυμα της Τράπεζας Κύπρου.

Παίζοντας κάναμε θέατρο


Πορτρέτο του Καρόλου Κουν από το «Ρόσμερσχολμ» του Ιψεν: το έργο ανέβηκε την πρώτη χρονιά λειτουργίας του Θεάτρου Τέχνης, τη σεζόν 1942-43


Ο Κάρολος Κουν από τον Κάρολο Κουν, σύντομο αυτοβιογραφικό:

«Γεννήθηκα στην Προύσα της Μικράς Ασίας στις 13 Σεπτεμβρίου του 1908, αλλά από έξι μηνών παιδί και ως τα είκοσί μου χρόνια έζησα στην Κωνσταντινούπολη. Εκτός από τους γονείς μου είχε τη φροντίδα μου μια γερμανίδα γκουβερνάντα, η φροϊλάιν Μόζερ. Οι πρώτες μου σπουδές ήταν στη Ροβέρτειο Σχολή της Πόλης. Στα 1927 πήγα στο Παρίσι για έναν χρόνο και σπούδασα αισθητική στη Σορβόννη. Στην Ελλάδα πρωτοήρθα το 1929 σε ηλικία 21 ετών και εργάστηκα σαν καθηγητής Αγγλικών στο Αμερικανικό Κολλέγιο, το σημερινό Κολλέγιο Αθηνών, όπου είχα τις πρώτες μου θεατρικές εμπειρίες. Να πώς: Στο μάθημα των αγγλικών αντί να τους βάζω να γράφουν απλές λέξεις και προτάσεις, τους έλεγα να κάνουν διαλόγους.

Ημασταν όλοι πολύ νέοι τότε και κάναμε όνειρα. Ανάμεσα στους μαθητές μου ήταν ο Δημήτρης Χορν, ο Ανδρέας Παπανδρέου, ο Αλέξης Σολομός, ο Γιώργος Μυλωνάς και άλλοι. Ετσι λοιπόν, σαν παιχνίδι, σκαρώναμε μικρά θεατρικά μονόπρακτα που μερικά ήταν πολύ πετυχημένα. Ο Γιώργος Μυλωνάς, θυμάμαι, είχε γράψει ένα έργο επιστημονικής φαντασίας που είχε τον παράδοξο τίτλο: "Αρχιτσομπάνης in the Moon" και ο Αλέξης Σολομός ένα αστυνομικό θρίλερ με τον πρωτότυπο τίτλο "Ποιος σκότωσε την Καρδερίνα" όπου ο ίδιος έπαιζε τον δολοφόνο-σπουργίτι. Οσο για μένα, έγραψα το σουρεαλιστικό δράμα της οικογένειας Πιθηκίδου, με τίτλο "Κορόνα ή Γράμματα". Ηταν όμορφα εκείνα τα χρόνια και τα θυμάμαι πάντα με νοσταλγία, γιατί παίζοντας κάναμε θέατρο. Εκτός από αυτά τα μικρά μονόπρακτα ανεβάζαμε επίσης έργα του Αριστοφάνη, του Σαίξπηρ και άλλων. Τα κοστούμια και τα σκηνικά τα φροντίζαμε και τα βάφαμε μόνοι μας, όπως μόνοι μας κάναμε τις μάσκες και τα άλλα θεατρικά αντικείμενα. Ζούσαμε τη μαγεία του θεάτρου σαν σε όνειρο...».
Η έκθεση «Κάρολος Κουν Θέατρο Τέχνης» εγκαινιάζεται την Πέμπτη 25 Σεπτεμβρίου και θα διαρκέσει ως τα μέσα Νοεμβρίου. Μουσείο Μπενάκη της οδού Πειραιώς.


ΜΥΡΤΩ ΛΟΒΕΡΔΟΥ, Το ΒΗΜΑ, 14/09/2008

No comments: