- Από τις καλύτερες ηθοποιούς της γενιάς της, καλλιτέχνις με ευαισθησίες και κοινωνικές ανησυχίες, η Μαρία Πρωτόπαππα πρωταγωνιστεί στον «Αγαπητικό της βοσκοπούλας» του Δημητρίου Κορομηλά, που παρουσιάζεται στο θέατρο «Παλλάς».
Δεν ήξερε το κείμενο, μέχρι που της το πρότεινε ο σκηνοθέτης, Πέτρος Ζούλιας. Διαβάζοντάς το ένιωσε ότι το «διαπερνά ένα μαγικό ρεύμα».
Ο κόσμος του «φούσκωσε» μέσα της, επισκεπτόμενη το χωριό της. «Τότε με συνεπήρε. Ενιωσα ότι το χρειάζομαι για να αισθανθώ άνθρωπος», λέει. «Ο ''Αγαπητικός'' μου υπενθυμίζει πως κάπου ανήκω». Διαβάζοντάς τον «με έπιασε ένας πόνος. Θέλησα να κοιτάξω λίγο πίσω. Να δω από πού προερχόμαστε». Και «είδα έναν κόσμο όπου υπάρχει φιλότιμο, πίστη στον συνάνθρωπο, ηθικοί νόμοι». Βέβαια, το παρελθόν δεν είναι «πανάκεια. Δεν το καθαγιάζω. Το να νοσταλγούμε καθετί παλιό δεν σημαίνει πως ήταν και καλό. Δεν θα ήθελα με τίποτα να ζήσω στο παρελθόν αλλά ναι, αναγνωρίζω πως η φλόγα της ανθρωπιάς και της πίστης του μου λείπει».
Γραμμένο το 1891 το έργο του Κορομηλά, ποιητικό, λαϊκό, σε ιαμβικό δεκαπεντασύλλαβο, διαπίστωσε ότι τη « φέρνει κοντά στο γήινο, μου θυμίζει κάτι που έχω χάσει από μένα και ταυτόχρονα βλέπω τη ρίζα του κακού: Την αρχοντοχωριατιά, την ιδιοτέλεια ως συμπτώματα που πάντοτε υπήρχαν - απλώς τώρα ζούμε την απόληξη τους... Οι ίδιοι άνθρωποι είμαστε, ίσως, με πιο γυαλισμένα νύχια. Κάποιες αξίες καλό θα ήταν να ξεσκονιστούν λίγο γιατί αλλιώς δεν τη βγάζουμε καθαρή». Γι' αυτό ο «Αγαπητικός» είναι «ένα μάθημα σε μια κοινωνία που κινείται στην κόψη». Μια κοινωνία όπου «το χρήμα σίγουρα έπαιξε σημαντικό ρόλο σε όλο αυτό που βιώνει σήμερα». Ωστόσο το ξεκαθαρίζει: «Δεν είμαι εναντίον του χρήματος. Το χρειαζόμαστε όλοι. Το θέμα είναι η χρήση του. Το πώς το χρησιμοποιείς και σε τι ιεραρχία το τοποθετείς στον αξιακό σου κώδικα». Ηλθε και το «life style κι άρχισε να μας απασχολεί σε σημαντικό βαθμό, λες και δεν είχαμε άλλα κενά υπαρξιακά, ανθρωπισμού, σχέσεων. Κάπου ξεχνιέται ο άνθρωπος ως καταναλωτικό ον».
Παρ΄όλα αυτά, μήπως σήμερα δίνουμε πιο εύκολα το χέρι, στηρίζουμε ο ένας τον άλλον, υπάρχει αλληλοβοήθεια; «Δεν ξέρω. Καμιά φορά έχεις τη διάθεση, αλλά δεν έχεις χέρι να δώσεις. Είναι αγριευτικά τα πράγματα... Νιώθω τυχερή κάθε φορά που κλείνω μια δουλειά. Αλλά δεν μπορώ να βλέπω ανθρώπους γύρω μου -δικούς μου ή ξένους- να φοβούνται, να υποφέρουν». Στέκεται σε αυτό το τελευταίο: «Υπάρχει κόσμος που είναι χωρίς δουλειά, που δεν έχει τα βασικά και δεν υπάρχει μέριμνα... Οι πιο αδύναμοι εξολοθρεύονται... Δεν είναι εμπόλεμη κατάσταση αυτό; Εχει ξεπεράσει το στάδιο του κυνισμού αυτό που βιώνουμε... Και τα αντανακλαστικά μας τα προσωπικά είτε της οργανωμένης κοινωνίας δεν είναι αρκετά, για να προστατεύσουμε το πάσχον κομμάτι».
Μιλάει για την παιδεία, τη συνείδηση, την κοινωνική συνείδηση, την αυτογνωσία. «Οσο κλείνουμε τα μάτια μας και δεν καταλαβαίνουμε με ποιον συντασσόμαστε, ποιον εξυπηρετούμε, δεν θα βγούμε από αυτό που μας συμβαίνει... Δεν ξέρουμε ποιοι είμαστε. Δεν υπάρχει κανείς αθώος. Τα παιδιά είναι αθώα. Οι ενήλικες δεν είμαστε. Η παραμικρή μας επιλογή είναι ψήφος προ τη μια ή την άλλη πλευρά. Κι αυτό είναι ευθύνη. Λειτουργούμε πολύ τυχαία, ανέμελα. Δεν έχουμε ενηλικιωθεί σαν κοινωνία». Η ίδια, ως μονάδα, πολλές φορές πράττει με διαφορετικούς τρόπους, γιατί «δεν μπορείς να έχεις πάντοτε καθαρή εικόνα». «Τη μια στιγμή νιώθω ότι θέλω να είμαι γενναιόδωρη και βοηθητική και την άλλη στιγμή τραβιέμαι, προστατεύω τον εαυτό μου και ύστερα ξαναγυρνάω πάλι στο άνοιγμα».
Προτιμά την «ασφάλεια» του πεσιμισμού από την αλαφράδα της ανέμελης αισιοδοξίας. «Είμαι πεσιμίστρια γιατί είναι πιο ασφαλές. Ο πεσιμιστής προσέχει περισσότερο. Δεν κλείνει τα μάτια του». Επικαλείται την αλλαγή ως κινητήριο δύναμη και πηγή γνώσης. «Κάτι που αδειάζει θα ξαναγεμίσει. Υπάρχει ο κυματισμός, ο κύκλος, η αλλαγή, μέσα από τα οποία μαθαίνει κανείς. Το θέμα είναι να επιβιώσει και να γίνει σοφότερος στο ταξίδι της ζωής του. Πιστεύω στη φύση και τους νόμους της, στη δύναμη και τη νομοτέλεια του σύμπαντος. Και της ζωής». Πιστεύετε και στον Θεό; «Εάν αυτό θέλει κάποιος να το πει Θεό, ας το πει. Πιστεύω σε έναν θεό που δεν ξέρω πώς να τον ονομάσω. Δεν είναι πάντως ένας παππούς με μούσια. Είναι σημαντικό να υπάρχει, για να μη νιώθει ο άνθρωπος ορφανός». Και ο έρωτας; «Οταν έρχεται στη ζωή μου δεν του αντιστέκομαι. Τον καλωσορίζω, γιατί είναι ένα φως, ένα ξύπνημα των αισθήσεων. Μέσα από τον έρωτα ξαναγεννιέμαι».
ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΚΑΡΑΛΗ, ΕΘΝΟΣ, 25/10/2014
No comments:
Post a Comment