O Άρθουρ Μίλερ [17 Οκτωβρίου 1915 – 10 Φεβρουαρίου 2005], θεωρείται από τους μεγαλύτερους δραματουργούς του εικοστού αιώνα. Πολέμιος του μακαρθισμού στις ΗΠΑ και συγγραφέας με προοδευτικές απόψεις, γνώρισε παγκόσμια αναγνώριση με τα έργα του: «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» (1947), «Ο θάνατος του εμποράκου» (1949), «Οι μάγισσες του Σάλεμ» (1953), «Ψηλά απ’ τη γέφυρα» (1955), «Μετά την πτώση» (1964), «Επεισόδιο στο Βισύ» (1966), «Το ταβάνι του αρχιεπισκόπου» (1972), «Ο τελευταίος Γιάνκη» (1993), «Το σπασμένο γυαλί» (1994). Το 2001 εκδόθηκε η συλλογή δοκιμίων «Echoes Down the Corridor; Collected Essays 1944-2000», που αναδεικνύουν τη σημασία και την επίδραση που άσκησε, εκτός από θεατρικός συγγραφέας, ως διανοούμενος και πολιτιστικός σχολιαστής.
Η καθιέρωση του ήρθε με το κλασσικό έργο «ο Θάνατος του Εμποράκου», σημείο αναφοράς του θεάτρου του 20ού αιώνα, ίσως το καλύτερό του έργο κατά τους ειδικούς, μια ιστορία για μια μικροαστική Αμερικανική οικογένεια που συνεθλίβη υπό το βάρος του Αμερικανικού καπιταλισμού. Κατά σύμπτωση, η 10η Φεβρουαρίου, ημερομηνία θανάτου του, ήταν η 56η επέτειος από την πρεμιέρα του έργου αυτού.
Είχε πέσει θύμα του μακαρθισμού, καθώς καταδικάστηκε επειδή αρνήθηκε να καταδώσει συναδέλφους του με κομμουνιστική δράση στην Επιτροπή Αντι-Αμερικανικών Δραστηριοτήτων. Παρ’ όλο που ενστερνίστηκε ιδέες της αριστεράς και σχετιζόταν με άτομα του Κομμουνιστικού Κόμματος, αρνήθηκε ότι ήταν ποτέ μέλος του. Επίσης, αν και δεν υπήρξε θρησκευόμενος, απέκτησε συνείδηση της εβραϊκής του ταυτότητας, αντιμετωπίζοντας τον αντισημιτισμό των προπολεμικών χρόνων και το Ολοκαύτωμα στη συνέχεια.
«Ήταν βράχος και έμοιαζε με βράχο, εννοώ ότι και η φυσική παρουσία του ήταν επιβλητική», είχε δηλώσει για τον Μίλερ ο θεατρικός συγγραφέας Χάρολντ Πίντερ στην είδηση του θανάτου του. «Ήταν ηγέτης… Απόλυτα ανεξάρτητος, με μια αταλάντευτη κριτική ευφυΐα».
Κυρίως μαζί με τον Τενεσί Ουίλιαμς και λιγότερο με τον Ευγένιο Ο’Νιλ, ο Μίλερ θεωρούνταν ένας από τους πιο γνωστούς και επιτυχημένους Αμερικανούς συγγραφείς μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ορισμένα από τα έργα του έγιναν κινηματογραφικές ταινίες, από σκηνοθέτες όπως οι Τζον Χιούστον, Σίντνεϊ Λιούμετ, Κάρελ Ράις.
Ο δεύτερος γάμος του Μίλερ ήταν με την Μέριλιν Μονρόε. Χώρισαν το 1961, ένα χρόνο πριν το θάνατό της
ΕΛΛΗΝΙΚΕΣ ΜΕΤΑΦΡΑΣΕΙΣ
- (2015) Η δημιουργία του κόσμου και άλλες υποθέσεις, Σοκόλη
- (2013) Παρουσία, Εκδόσεις Καστανιώτη
- (2009) Ήταν όλοι τους παιδιά μου, Κέδρος
- (2009) Ψηλά απ’ τη γέφυρα, Κέδρος
- (2002) Ο θάνατος του εμποράκου, Εκδόσεις Πατάκη
- (1995) Δοκιμασία ή Οι μάγισσες του Σάλεμ, Δωδώνη
- (1988) Στη δίνη του χρόνου, Εκδόσεις Καστανιώτη
- (1988) Το τίμημα, Δωδώνη
- (1980) Ψηλά απ’ τη γέφυρα. Από Δευτέρα σε Δευτέρα, Δωδώνη
- Ο θάνατος του εμποράκου, Δαμιανός.
*********************************************************
- ΠΡΩΤΕΣ ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Η πρώτη παράσταση έργου του Άρθουρ Μίλερ στην Ελλάδα έγινε το 1947, με το ανέβασμα του έργου «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» από το Θέατρο Τέχνης, σε σκηνοθεσία του Καρόλου Κουν, με τους Βασίλη Διαμαντόπουλο, Βάσω Μεταξά,Λυκούργο Καλλέργη και Έλλη Λαμπέτη.
Το 1955, παρουσιάζεται από το Εθνικό Θέατρο το έργο «Δοκιμασία – Οι μάγισσες του Σάλεμ» («The Crucible»), σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολωμού, με τους Τζένη Καρέζη, Γιώργο Παππά, Χριστόφορο Νέζερ κ.ά.
Το 1957, παρουσιάζονται σε ενιαία παράσταση από το Θέατρο Τέχνης τα μονόπρακτα «Από Δευτέρα σε Δευτέρα» και «Ψηλά από τη γέφυρα», ενώ την ίδια χρονιά από το θίασοΑλέκου Αλεξανδράκη ανεβαίνει το έργο «Ήταν όλοι τους παιδιά μου» Το 1962, παρουσιάζεται για πρώτη φορά πάλι από το Θέατρο Τέχνης το έργο «Ο θάνατος του εμποράκου», με τον Γιώργο Λαζάνη και τον Μίμη Κουγιουμτζή.
Ακολούθησαν αρκετές παραστάσεις των πιο γνωστών προαναφερθέντων έργων του, ενώ από το θέατρο Εξαρχείων ανέβηκαν τα έργα «Το τίμημα» (1992-1994) και το «Σπασμένο γυαλί» (1995-1996) ως το πιο πρόσφατο, «Ο τελευταίος Γιάνκι» (1999). Τον Νοέμβριο του 2001, παρουσιάστηκε από το Θέατρο της οδού Κυκλάδων το έργο «Σχέσεις του κυρίου Πίτερς» σε σκηνοθεσία Νικαίτης Κοντούρη.
No comments:
Post a Comment