Λιβαθινός: Δεν πρόκειται για απολογία του Σάββα Ξηρού

Για την επίμαχη παράσταση που περιλαμβάνει κείμενα από το βιβλίο

Ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Εθνικού Θεάτρου, Στάθης Λιβαθινός μιλά στους Βασίλη Χιώτη και Νότη Παπαδόπουλο για την παράσταση στην πειραματική σκηνή και την «έμπνευση» από το βιβλίο του Σάββα Ξηρού: «Όχι μόνο δεν υμνεί την τρομοκρατία το έργο, αλλά αποτελεί καταδίκη της βίας – Δεν πρόκειται για απολογία του Σάββα Ξηρού – Απολογούμαι για το γεγονός ότι δόθηκε η λάθος εντύπωση ότι δεν σεβόμαστε τα θύματα της τρομοκρατίας».

Συνέντευξη Στ. Λιβαθινού

• Για την παράσταση στην πειραματική σκηνή του Εθνικού Θεάτρου, η οποία βασίζεται, μεταξύ άλλων, στο βιβλίο του Σάββα Ξηρού

«Αν τον εξυμνείς (σ.σ.: τον Ξηρό) είναι πρόβλημα. Αλλά πρέπει να σας πω, ότι κάτι τέτοιο δεν συμβαίνει. Στην παράσταση αυτή, ο σκοπός όλων και πρώτα απ’ όλα και δικός μου, μια και έχω παραχωρήσει μία μεγάλη αυτονομία στη πειραματική σκηνή, είναι να θέτει θέματα ταμπού που δεν είναι κακό να υπάρχουν, όταν τίθενται, με ένα σωστό βέβαια τρόπο. Η πρόθεση όλων εδώ ήταν να έχουμε ξεκαθαρίσει ηθικά, και το είχαμε συζητήσει με όλους, ότι πρόκειται για μία σπείρα εγκληματιών και ότι εδώ η κουβέντα θα γίνει για εντελώς άλλα θέματα. Στην πραγματικότητα, η παράσταση λέει κάτι άλλο. Η παράσταση λέει ότι μια ιδεολογία δεν έχει το δικαίωμα να πάρει ούτε μια ζωή. Η ιδεολογία δεν μπορεί να αφαιρεί ζωές. Αυτό είναι το μήνυμα της παράστασης. Όχι, δεν είναι καμία απολογία του Ξηρού.

Η σκηνοθέτις στο είδος θεάτρου με το οποίο καταπιάνεται, προφανώς επέλεξε να μαζέψει κομμάτια από διάφορες πηγές και από τους «Δίκαιους» του Καμύ, που είναι ένα πολύ μεγάλο κομμάτι και να πάρει κάποια μικρά, ελάχιστα αποσπάσματα από το ημερολόγιο του Σάββα Ξηρού. Και πρέπει να σας πω ότι αυτό πραγματικά που βγαίνει από την παράσταση, μόνο απολογία του Ξηρού δεν είναι. Είναι το αντίθετο ακριβώς, είναι η καταδίκη της βίας απ’ όπου κι αν προέρχεται. Εγώ είμαι εδώ για να υπερασπιστώ το δικαίωμα του θεάτρου να προσπαθεί να θέσει κάποια θέματα, ειδικά σε μια πειραματική σκηνή, που είναι μια σκηνή έρευνας. Να θέσει κάποια θέματα που να αγγίξουν τη σύγχρονη κοινωνία και τη σύγχρονη πραγματικότητα. Δεν είμαι εδώ για να απολογηθώ, όμως, για το με ποιον μιλάει κάθε σκηνοθέτης. Αυτό δεν μπορώ να το κάνω και δεν πρέπει να το κάνω. Πραγματικά (αυτό που) με αφορά, αν θέλετε να σας πω με απόλυτη ειλικρίνεια, είναι ότι -και αυτό είναι που με θλίβει- μπορεί να περάσει η αντίληψη στον κόσμο και στους ανθρώπους των θυμάτων, ότι εμείς μπορεί να μην στεκόμαστε με σεβασμό απέναντί τους. Δηλαδή, η λάθος εντύπωση, αυτό είναι που μου κοστίζει περισσότερο, ότι μπορεί να μην σεβόμαστε εμείς, οι άνθρωποι του Εθνικού, εγώ προσωπικά, οι συνεργάτες μου… Δίνεται ξαφνικά η λάθος εντύπωση ότι δεν στεκόμαστε με προσοχή και με σεβασμό απέναντι στα θύματα. Αυτό είναι κάτι για το οποίο νομίζω, οφείλω να απολογηθώ».

• Για τα μηνύματα συμπάθειας προς τον τρομοκράτη, που μπορεί να προβάλλονται

«Κοιτάξτε, αυτό πραγματικά είναι κάτι το οποίο εγώ δεν μπορώ να το ελέγξω αυτή τη στιγμή και δεν μπορώ να πω ότι συμβαίνει. Γίνανε δύο ανοιχτές συζητήσεις, κανένας δεν υπερασπίστηκε τον Ξηρό, γιατί στη συνείδηση όλων μας το θέμα αυτό είναι τελειωμένο, όπως σας είπα. Γιατί πρόκειται για έναν κοινό εγκληματία και τίποτα άλλο. Εγώ ήθελα να υπερασπιστώ το δικαίωμα μιας παράστασης, να πει ότι η ιδεολογία δεν μπορεί να αφαιρεί ζωές. Αν ο ηθοποιός (πρωταγωνιστής της παράστασης) μοιάζει με τον Σάββα Ξηρό, βέβαια, αυτό είναι μία επιλογή της σκηνοθέτιδας και εδώ που τα λέμε, η φωτογραφία που έχετε είναι από το κομμάτι των «Δικαίων» του Καμύ, όπου ο άνθρωπος αυτός παίζει ένα ρόλο που δεν μπορεί να σκοτώσει, επειδή βρίσκει μπροστά του δύο παιδιά. Νομίζω ότι ξέρετε ότι εδώ η πρόθεση είναι εντελώς αντίθετη με την εντύπωση που αποκομίζει κανείς από το αποτέλεσμα. Άλλο η εντύπωση και άλλο η πρόθεση».

• Για τη συνέχεια των παραστάσεων

«Οι παραστάσεις τελειώνουν, έχει νομίζω 2-3 παραστάσεις ακόμα και πιστεύω ότι όποιος δει την παράσταση θα καταλάβει αμέσως ότι αυτή η παράσταση μπορεί και παίζεται στην πειραματική σκηνή για εντελώς άλλο λόγο και όχι για να υπερασπιστεί την τρομοκρατία. Όχι, δεν νομίζω (ότι υπάρχει) τέτοια περίπτωση (για παράταση των παραστάσεων)».


Ανακοίνωση του Κυριάκου Μητσοτάκη

Σε ανακοίνωσή του, ο πρόεδρος της ΝΔ σημειώνει για το θέμα: «Εκτός από πολιτικοί είμαστε και άνθρωποι. Προσωπικά, έχω βιώσει, μέσα στην ίδια μου την οικογένεια, τι σημαίνει να σου σκοτώνουν, άνανδροι δολοφόνοι, έναν άνθρωπο που αγαπάς με όλη σου την καρδιά.

» Και τούτη την ώρα νοιώθω έντονη την ανάγκη να πω, ότι η επιλογή του Εθνικού Θεάτρου να ανεβάσει - με χρήματα του Έλληνα φορολογούμενου - παράσταση, βασισμένη και σε κείμενα του ισοβίτη τρομοκράτη Ξηρού, αποτελεί προσπάθεια δημιουργίας κλίματος συμπάθειας προς το δολοφόνο και προσβολή στη μνήμη των θυμάτων της τρομοκρατικής οργάνωσης "17 Νοέμβρη".

» Αναφαίρετη αρχή της Δημοκρατίας το δικαίωμα στην έκφραση, αναφαίρετο δικαίωμα όλων μας, να κρίνουμε τον τρόπο έκφρασης του κεντρικού πολιτιστικού θεσμού της χώρας».