- (Το «Θέατρο του Καταπιεσμένου» στην Αθήνα)
«Πρόκειται για μεθοδολογία που δημιουργήθηκε στη δεκαετία του '70, όταν δεν ήταν δυνατόν, εξ αιτίας της δικτατορίας, να κάνεις θέατρο για τον λαό. ΄Ετσι, ο Αουγκούστο Μποάλ άρχισε να κάνει θέατρο με τον λαό. Αντί να λέει από σκηνής στους ανθρώπους τι είναι καλό για αυτούς, τους ρωτούσε: "Τι θέλετε να πείτε, με τη δική σας φωνή, για τα δικά σας προβλήματα;" Εμείς δεν δίνουμε φωνή στους ανθρώπους, αλλά την ευκαιρία να ανακαλύψουν ποια είναι η φωνή τους, ποια η δύναμή τους. Όχι για να τους δείξουμε την πραγματικότητα, αλλά για να την αναπαραστήσουμε και με αυτόν τον μεταφορικό τρόπο να την καταλάβουμε καλύτερα. Όταν λέμε 'Θέατρο του Καταπιεσμένου', εννοούμε ότι θέλουμε να είμαστε και καλλιτέχνες και ακτιβιστές ταυτόχρονα».
Έρχομαι στην παράσταση του διαδραστικού δρώμενου «Πλην όμως...», με την ελληνική Ακτιβιστική Ομάδα Θ.τ.Κ. που είδα στο Κέντρο Νεότητας Δήμου Χαλανδρίου, στο πλαίσιο του Φεστιβάλ «Φωνές Ελευθερίας», σε σύλληψη και σκηνοθεσία όλης της ομάδας, οργάνωση-επικοινωνία των Μελίνας Πλαστή, Δάφνης Μουστακλίδου, Γιάννας Παπαδοπούλου. Μια συλλογική δουλειά, με ασκημένους στον δημιουργικό ερασιτεχνισμό ηθοποιούς / εμψυχωτές, με την ωραία μουσική των Χρήστου Καρυστινού και Χάρης Οικονομίδου.
Θυμάμαι ένα άρθρο ad hoc του αείμνηστου δασκάλου μου Τάσου Λιγνάδη, όπου σημειώνει: «Το άμεσο πειραματικό θέατρο δεν επιδιώκει να δείξει τις επαγγελματικές ικανότητες των ηθοποιών, αλλά την πολυδιάστατη ποικιλία του έργου που γεννιέται κάτω από ένα όραμα συνθέσεως, με αναζητητικούς βηματισμούς, για να ανελιχθεί από τα επί μέρους στο καθολικό ολοκλήρωμα και να μεταδώσει τη χαρά της μιμήσεως». Αυτό ακριβώς ισχύει και εδώ: επάνω στο κείμενο - καμβά της ευάριθμης, πολύχρωμης, πολυδύναμης διεθνικής ομάδας εμψυχωτών/ηθοποιών (20), αναπαρίστανται τα πάθη των συγχρόνων εργαζομένων στις πολυεθνικές. Με όχημα τη συνήθη περίπτωση μιας παντρεμένης εργαζόμενης γυναίκας, με «μπλοκάκι», που έχει την «ατυχία» να μείνει έγκυος και εκβιάζεται απροκάλυπτα από την εργοδοσία: για να ανανεωθεί η σύμβασή της, καλείται να υπογράψει μια παραίτηση από τη δουλειά με ανοιχτή ημερομηνία, έτσι ώστε η εργοδοσία να μπορεί να την διώξει όποτε θέλει, χωρίς αποζημίωση! Παρακολουθούμε τη διαμαρτυρία της εργαζόμενης στον εκπρόσωπο των εργοδοτών της, να επικαλείται μάταια τα δικαιώματά της. Στη συνέχεια, αναφέρει το επεισόδιο σε δύο συναδέλφους της, οι οποίες αντιδρούν η μία συναισθηματικά και η άλλη παθητικά. Μετά από αυτό καλούνται οι θεατές να αναλάβουν διαδοχικά όποιον θέλουν από τους ρόλους του δρώμενου, για να δώσουν μια άλλη, διαφορετική συνέχεια στο «σενάριο», μέχρις ότου βρεθεί μια κοινά αποδεκτή από τους θεατές λύση πολιτική. Η λύση που προκρίνει αβίαστα το κοινό, χωρίς να καθοδηγείται, ονομάζεται πάντα συλλογικότητα και αγώνας. Αν δεν είναι αυτό πολιτικό θέατρο, τότε τι είναι πολιτικό θέατρο ;
Θα αναφερθώ, κλείνοντας, πάλι σε ένα κείμενο του δασκάλου μου: «Το σύγχρονο άτομο βομβαρδίζεται σήμερα από φωτεινές και ηχητικές πληροφορίες, που είτε του διασπούν την ενοποιό εικόνα που είχε για τον κόσμο είτε του υποβάλλουν στη θέση της μια άλλη που δεν έχει σχέση με την δική του εκλογή. Αυτήν την υποδούλωση στην αγέλη πολεμάει το 'Πολιτικό Θέατρο'. Δεν παρουσιάζει το γεγονός σαν γνωστή είδηση, αλλά, αντίθετα, το καθαρίζει από την είδηση. Κι έτσι το γεγονός δεν μιλάει πια στο άτομο αλλά στον θεατή του. Και να γίνει το άτομο θεατής είναι η βαθύτερη παιδεία του θεάτρου».
Μπαίνω στον πειρασμό να παραβάλω το «Πλην όμως...» και την παράστασή του με άλλα «πολιτικά» έργα που παίζονται αυτή τη στιγμή. Υπομονή, ώς την άλλη Κυριακή.
No comments:
Post a Comment