ΦΕΣΤΙΒΑΛ ΑΘΗΝΩΝ Ξεκινά με ακυρώσεις...

«Δεσποινίς Ζιλί» από το βερολινέζικο θίασο «Σαουμπίνε»

Συρρικνωμένο θα είναι το Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Το υπουργείο Πολιτισμού - Τουρισμού (ΥΠΠΟ-Τ) μέχρι πριν δύο μήνες, που ανακοινώθηκε το πρόγραμμα, δεν είχε δώσει στο Φεστιβάλ το 50% του περσινού προϋπολογισμού, με αποτέλεσμα να χρωστά ακόμη το Φεστιβάλ - σε προμηθευτές κυρίως και λιγότερα σε καλλιτέχνες - 1,2 εκατ. ευρώ. Το ΥΠΠΟ-Τ χρωστά στο Ελληνικό Φεστιβάλ 3,2 εκατ. (1,5 από πέρσι και τα υπόλοιπα από ΦΠΑ προηγούμενων ετών).

Χωρίς «Μπερλινέρ Ανσάμπλ» («Berliner Ensemble») και Μπομπ Γουίλσον, ούτε και Βασιλικό Θέατρο της Στοκχόλμης, αλλά με το βερολινέζικο θίασο «Σαουμπίνε», αντ' αυτών, προχωρά το Φεστιβάλ Αθηνών στην αναμφίβολα δυσκολότερη διοργάνωση των τελευταίων χρόνων. Για οικονομικούς και διαδικαστικούς λόγους, το «Berliner Ensemble» ματαίωσε τις δύο παραστάσεις του - Σαίξπηρ σε σκηνοθεσία Μπομπ Γουίλσον και το μονόλογο «Απλά περίπλοκο» του Μπέρνχαρντ, σε σκηνοθεσία Κλάους Πάιμαν. Επίσης, το Βασιλικό Θέατρο της Στοκχόλμης ματαίωσε την παράσταση «Σονάτα των Φαντασμάτων» του Αύγουστου Στρίντμπεργκ. Την αυλαία του Φεστιβάλ, στις 8 Ιούνη στην οδό Πειραιώς, δεν θα σηκώσει το «Berliner Ensemble», αλλά το απολαυστικό δίδυμο από την Ελβετία, Ζίμερμαν και Ντε Περό.

Στο πρόγραμμα της «Πειραιώς», οριστικοποιήθηκε για τις 21 και 23 Ιούνη ο βερολινέζικος θίασος «Σαουμπίνε», με το έργο «Δεσποινίς Ζιλί», σε σκηνοθεσία της Βρετανίδας Κέιτι Μίτσελ και με την «Επιστροφή του Οδυσσέα στην πατρίδα», σε σκηνοθεσία του Ούγγρου σκηνοθέτη Ντέιβιντ Μάρτον. Ετσι για τον Ιούνη το πρόγραμμα του θεάτρου του Φεστιβάλ διαμορφώνεται ως εξής:

«Δεσποινίς Τζούλια»

-- Στις 10-11 Ιούνη, 21.00, στην Πειραιώς 260, Κτίριο Δ, παρουσιάζεται στο έργο τουΣτρίντμπεργκ «Δεσποινίς Τζούλια». Μετάφραση Μαργαρίτα Μέλμπεργκ. Διασκευή - Σκηνοθεσία Δημήτρης Λιγνάδης. Σκηνικά - Κοστούμια Εύα Νάθενα. Φωτισμοί Σάκης Μπιρμπίλης. Μουσική Ηρώ. Αναζητώντας τη «μορφή του νέου περιεχομένου, το νέο κρασί που θα τινάξει τα παλιά μπουκάλια», ο Αύγουστος Στρίντμπεργκ γράφει το «Δεσποινίς Τζούλια» (1888) και προκαλεί σκάνδαλο, εστιάζοντας στη σαρκοβόρα πάλη ανάμεσα σε δύο τάξεις, δύο φύλα, δύο ψυχισμούς. Τη σημερινή προσέγγιση του έργου υπογράφει ο Δημήτρης Λιγνάδης. Η Στεφανία Γουλιώτη και ο σκηνοθέτης ερμηνεύουν τους ρόλους της αβυσσαλέας σχέσης Τζούλιας - Ζαν, με την Μαρία Πρωτόπαππα στον αινιγματικό ρόλο της Κριστίν, σε μια παράσταση στο πλαίσιο της επετείου των εκατό χρόνων από το θάνατο του συγγραφέα.

-- Το Φεστιβάλ Αθηνών συστήνει στο ελληνικό κοινό το ανερχόμενο ταλέντο του αργεντίνικου θεάτρου. Ο Κλαούντιο Τολκασίρ τοποθετεί ταυτόχρονα επί σκηνής πέντε πρόσωπα που μοιράζονται τέσσερις διαφορετικούς χώρους. Αντλώντας υλικό από τα σύγχρονα ανθρώπινα αδιέξοδα, ο τριανταεπτάχρονος συγγραφέας και σκηνοθέτης ανασύρει, με πικρό χιούμορ και αίσθηση του ρυθμού, κρυφές επιθυμίες, ψέματα και ενοχές. Ο θίασος γράφει ένα σκηνικό ποίημα με τον υπαινικτικό τίτλο «Τρίτο Σώμα. Η ιστορία μιας παράλογης απόπειρας». Στα ισπανικά με ελληνικούς υπέρτιτλους (11-13 Ιούνη, 21.00, «Από Μηχανής Θέατρο»).

-- Η φλαμανδική κολεκτίβα «De ΚΟΕ» πιστεύει ότι το «Βρίζοντας το κοινό», του Πέτερ Χάντκε, αν και γραμμένο το 1966, δεν έχει χάσει καθόλου την επικαιρότητά του. Το σοκ για το θεατή είναι το ίδιο. Aλλά ούτε οι ηθοποιοί μένουν στο απυρόβλητο, αφού ο Αυστριακός συγγραφέας, στην πρώτη του θεατρική εμφάνιση - μανιφέστο, κατέρριψε κάθε ψευδαίσθηση πάνω στις κοινωνικές, αλλά και θεατρικές συμβάσεις. Η διασκευή και σκηνοθεσία του Πέτερ Βαν ντε Εεντε μετέτρεψε ένα δυσάρεστο, σκληρό έργο αγόρευσης σε μια γεμάτη ενέργεια, φαντασία και χιούμορ παράσταση. Στα γαλλικά με ελληνικούς υπέρτιτλους (10-12 Ιούνη, 21.00, «Πειραιώς 260», Κτίριο Ε).

-- Τον Μικρό Εγιολφ του Ιψεν (1894) επέλεξε ο νέος σκηνοθέτης Δημήτρης Καραντζάςγια να διερευνήσει τη δύναμη του αυτοματισμού στην καθημερινή ζωή. Εργο παραμελημένο, της τελευταίας περιόδου της ιψενικής δραματουργίας, εστιάζει στα βάθη της ανθρώπινης ψυχής αφήνοντας σε δεύτερο πλάνο την κοινωνική καταγγελία. Συντονισμένες και ασύμπτωτες μετακινήσεις των σωμάτων στο χώρο, μηχανιστικές αντιδράσεις αλλά και νεκρική ακινησία αποδίδουν σκηνικά το αμείλικτα ειρωνικό βλέμμα του συγγραφέα προς τα δημιουργήματά του και αναδεικνύουν τον (αυτο)εγκλωβισμό τους στις κοινωνικές συμβάσεις αλλά και τις εμμονές τους. Μετάφραση Μαρία Αδάμ. Επιμέλεια κίνησης: Ζωή Χατζηαντωνίου. Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη. Παίζουν: Θύμιος Κούκιος, Μιχάλης Οικονόμου, Ιωάννα Πιατά, Ελίνα Ρίζου, Βασιλική Σουρρή, Γιάννης Στρατούλιας (14-16 και 18-20 Ιούνη, 21.00, Θέατρο «Πόρτα», Μικρή σκηνή).

-- Η Εταιρεία Θεάτρου «Sforaris» επανέρχεται στο Φεστιβάλ Αθηνών αναζητώντας... την ευτυχία. Η παράσταση «Γιοι και κόρες» βασίζεται στο υλικό 80 συνεντεύξεων που πήραν πέντε νέοι ηθοποιοί από τους νέους του παρελθόντος - παππούδες και γιαγιάδες, δηλαδή από όλη την Ελλάδα, στους οποίους ζητήθηκε να θυμηθούν την ιστορία που σημάδεψε τη ζωή τους. Οι επιλεγμένες ιστορίες μεταφέρονται σκηνικά - με τον κάθε ηθοποιό να ενσαρκώνει τον ηλικιωμένο με τον οποίο συνομίλησε - και εκτείνονται χρονικά από το Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο έως το Ευρωμπάσκετ και τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας του 2004. Συμπαραγωγή με το ΔΗΠΕΘΕ Κομοτηνής. Κείμενο - Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός. Σκηνικά - Κοστούμια: Αλεξάνδρα Μπουσουλέγκα - Ράνια Υφαντίδου. Μουσική: Χρύσανθος Χριστοδούλου. Τραγούδι: Γιώργος Γλάστρας - Χριστίνα Μαξούρη. Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας. Επιμέλεια κίνησης: Αλεξία Μπεζίκη. Παίζουν: Αννα Ελεφάντη, Μαρία Κοσκινά, Αλεξία Μπεζίκη, Κωνσταντίνος Ντέλλας, Γιώργος Παπαπαύλου (15-16 και 18 Ιούνη, 21.00, «Πειραιώς 260», Κτίριο Ε).

-- «Η κόλαση είναι εδώ», εξηγεί ένας έκπτωτος άγγελος. Ο Ροντρίγκο Γκαρσία, επανέρχεται με την τελευταία σκηνοθεσία του, που προκάλεσε την οργή των γαλλικών θρησκευτικών οργανώσεων. Σ' ένα σκηνικό στρωμένο με ψωμιά, ανοικτό σε συνειρμούς - θαύμα του πολλαπλασιασμού των άρτων, πείνα, κατανάλωση - με trash στοιχεία και βίντεο, ο Αργεντινός καλλιτέχνης, που ζει στη Μαδρίτη, σχολιάζει τη Βίβλο - μέσα από την αγωνία τού σήμερα - σε ζωντανό διάλογο με τη σύνθεση «Oι επτά τελευταίες λέξεις του Χριστού στο σταυρό», του Χάιντν. Στα ισπανικά με ελληνικούς υπέρτιτλους (16-17 Ιούνη, 16.30, «Πειραιώς 260», Κτίριο Δ).

-- Συμμετέχοντας στο έτος Στρίντμπεργκ, το Φεστιβάλ Αθηνών προτείνει (παράλληλα με την ελληνική παράσταση) μία ελεύθερη απόδοση του κορυφαίου έργου που το 1889 προκάλεσε λογοκριτές και αστυνομία. «Δεσποινίς Ζυλί»: «Με την ωμότητα του σκλάβου και την κρύα καρδιά του κυρίαρχου», ο υπηρέτης συντρίβει, μια νύχτα του μεσοκαλόκαιρου, την κόρη του κόμη και - συμβολικά - την τάξη της. Το ανελέητο παιχνίδι σαγήνης και εξουσίας, δίνεται από τους δύο διακεκριμένους - άγνωστους στο ελληνικό κοινό - Αγγλους δημιουργούς και το φημισμένο γερμανικό θίασο, μέσα από το βλέμμα του τρίτου προσώπου: της λιγομίλητης μαγείρισσας Κριστίν. Στα γερμανικά με ελληνικούς υπέρτιτλους (21-22 Ιούνη, 21.00, «Πειραιώς 260», Κτίριο Δ). Απόδοση Katie Mitchell.

-- Επιμένοντας στη διερεύνηση παραδοσιακών μορφών του νεοελληνικού θεάτρου και στην παράλληλη εμβάθυνση στα μυστικά του υποκριτικού κώδικα, ο νεανικός θίασος του Σίμου Κακάλα αναμετράται και πάλι με την Ερωφίλη του Γεωργίου Χορτάτση, «Ερωφίλη 3». Παράσταση εν εξελίξει, η κορυφαία αναγεννησιακή τραγωδία με τον τυραννικό βασιλιά που «όχι μόνον την κεφαλήν αλλά και την καρδίαν και τα χέρια τού (Πανάρετου) έδωκε της θυγατρός του διά κανίσκι», περνάει, σ' αυτή την εκδοχή, από την αφήγηση σ' ένα παιχνίδι με τους χαρακτήρες και τη χρήση μάσκας. Σκηνοθεσία - Σκηνικό: Σίμος Κακάλας. Εξεργασία Κειμένου - Διασκευή: Ελενα Μαυρίδου. Μουσική: Νίκος Βελιώτης (22-24 Ιούνη, 21.00, «Πειραιώς 260», Κτίριο Ε).

-- «Η Επιστροφή του Οδυσσέα». Εργο βασισμένο στο έργο του Κλαούντιο Μοντεβέρντι με κείμενα από τον Ομηρο, τον Τζιάκομο Μπαντοάρο και τον Πέτερ Εστερχάζι σε διασκευή της ομάδας. Με το «Επιστροφή του Οδυσσέα» σε σκηνοθεσία και μουσική διεύθυνση του ειδικευμένου στο μουσικό θέατρο Ούγγρου σκηνοθέτη Ντάβιντ Μάρτον, η βερολινέζικη «Σάουμπινε» αποδεικνύει το εύρος των δραστηριοτήτων της, που εκτείνονται από το δράμα, μέχρι το χοροθέατρο και το μουσικό θέατρο. Η παράσταση αυτή ερευνητικού μουσικού θεάτρου υπογράφεται ως συλλογική δημιουργία του θιάσου, όπου συνυπάρχουν τραγουδιστές, ηθοποιοί και μουσικοί. Εμπνεόμενη ελεύθερα από την ομώνυμη όπερα του Μοντεβέρντι, όσο και από μια σειρά ετερόκλητων κειμένων, η παράσταση αρθρώνει μια μη αφηγηματική σκηνική εκδοχή του ομηρικού μύθου. Στα γερμανικά με ελληνικούς υπέρτιτλους (23-24 Ιούνη, 21.00, «Πειραιώς 260», Κτίριο Η).

-- Η ομάδα «Blitz», εμπνέεται από το θρυλικό «Δον Κιχώτη» - ακρογωνιαίο λίθο του σύγχρονου μυθιστορήματος. Η παράσταση ανασυνθέτει το μύθο του «ιππότη της κατηφούς μορφής», επιχειρώντας να εντοπίσει τη μοναξιά αυτού του προσώπου που κυνηγάει χίμαιρες διασχίζοντας, πάνω στο ψωραλέο άλογό του, έναν σκληρό και ακατανόητο κόσμο: ένα επινοημένο ντοκιμαντέρ - στατικό road movie για την περιπέτεια της ύπαρξης ή, με τα λόγια του Lazlo Kraznahor, για τη «μελαγχολία της αντίστασης». Σκηνοθεσία - Δραματουργία: Γιώργος Βαλαής, Αγγελική Παπούλια, Χρήστος Πασσαλής. Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας. Σκηνικά - Κοστούμια: Εύα Μανιδάκη. Παίζουν: Αρης Αρμαγανίδης, Γιώργος Βαλαής, Μ. Μαθιουδάκης, Αγγελική Παπούλια, Χρήστος Πασσαλής, Φιντέλ Ταλαμπούκας, Μαρίσσα Τριανταφυλλίδου, Νίκος Φλέσσας κ.ά. (28-29 Ιούνη, 21.00, «Πειραιώς 260», Κτίριο Δ).

Σ. Α.